1. Sàn Uniswap là gì?
Uniswap là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) dựa trên giao thức tạo lập thị trường tự động (AMM) hoạt động trên blockchain Ethereum.
Đây là sàn giao dịch được sử dụng rộng rãi nhất trên mạng Ethereum do sự tiện lợi và tốc độ của nó. Người dùng có thể hoán đổi bất kỳ token ERC-20 nào trên Uniswap.
2. Cách thức hoạt động của Uniswap
Uniswap sử dụng mô hình AMM để vận hành, thay thế khái niệm người mua và người bán bằng người cung cấp thanh khoản và người giao dịch. Cơ chế hoạt động của Uniswap được mô tả như sau:
Người dùng muốn bán sẽ gửi tài sản vào các bể thanh khoản (Liquidity pool). Người dùng muốn mua sẽ truy cập vào các bể thanh khoản và hoán đổi trực tiếp tài sản của họ với tài sản trong bể.
Uniswap sử dụng thuật toán để tính toán số lượng token mà người dùng sẽ nhận hoặc trả thông qua các hợp đồng thông minh (smart contract) thay vì sử dụng cơ chế sổ lệnh (order-book).
3. Sự phát triển của Uniswap
Uniswap đã trải qua nhiều thay đổi kể từ khi ra mắt vào năm 2018. Nhiều bản cập nhật và điều chỉnh giao thức đã dẫn đến các phiên bản khác nhau của Uniswap. Dưới đây là tóm tắt về các phiên bản của Uniswap và sự tiến hóa của DEX hàng đầu này từ khi ra mắt.
Uniswap v1
Uniswap v1 là phiên bản đầu tiên của giao thức, mang các thuộc tính cơ bản của một DEX. Dù tạo được tiếng vang lớn, Uniswap v1 chỉ cho phép người dùng giao dịch token ERC-20 trực tiếp trên blockchain Ethereum. Uniswap v1 đánh dấu sự triển khai ban đầu của AMM và chứng minh khái niệm đổi mới này.
Uniswap v2
Bản nâng cấp đầu tiên, Uniswap v2, ra mắt vào năm 2020. Một trong những tính năng chính của Uniswap v2 là giới thiệu các cặp giao dịch từ ERC-20 sang ERC-20, cho phép các nhà cung cấp thanh khoản tạo hợp đồng cặp cho bất kỳ hai token ERC-20 nào. Uniswap v2 cũng loại bỏ nhu cầu sử dụng ETH như một token trung gian để giao dịch các token ERC-20.
Các tính năng khác của Uniswap v2 bao gồm phí gas thấp hơn, hiệu quả cải thiện và khả năng hoán đổi chớp nhoáng. Những cải tiến này đã làm tăng sự nhận biết và áp dụng AMM, giúp Uniswap trở thành một trong những sàn giao dịch phi tập trung hàng đầu.
Uniswap v3
Uniswap v3 là phiên bản mới nhất và hiện tại của DEX này. Một tính năng quan trọng của Uniswap v3 là khả năng đặt phạm vi giá tùy chỉnh của các nhà cung cấp thanh khoản. Ví dụ, một nhà cung cấp thanh khoản có thể đặt phạm vi giá từ 1.000 đến 5.000 đô la, chỉ cho phép các giao dịch trong phạm vi đó. Cập nhật này giải quyết vấn đề về vốn kém hiệu quả đi kèm với phạm vi thanh khoản không xác định.
4. Tính năng của Uniswap
Các sàn giao dịch phi tập trung khác thường kết nối người mua và người bán để xác định giá coin. Tuy nhiên, Uniswap hoạt động theo một phương thức khác, cho phép người mua và người bán kết nối trực tiếp.
Uniswap sử dụng phương trình không đổi: x * y = k.
Trong đó:
- x: Số lượng token ETH.
- y: Số lượng ERC20 có sẵn trong pool thanh khoản.
- k: Giá trị không đổi.
Phương trình này duy trì sự cân bằng giữa token ETH và ERC20, sử dụng quy luật cung và cầu để xác định giá của token. Thông qua đó, các nhà đầu tư có thể đánh giá tiềm năng của các token.
Ngoài ra, sàn giao dịch phi tập trung này có hai tính năng chính là Swap và Pool:
- Swap (Hoán đổi): Cho phép bạn hoán đổi giữa Ethereum và token ERC20.
- Pool: Cho phép người dùng kiếm tiền bằng cách trở thành nhà cung cấp thanh khoản.
5. Ưu điểm của Uniswap?
Đây là những ưu điểm khiến Uniswap trở thành một trong những sàn giao dịch phi tập trung có số lượng token và nhà đầu tư đông đảo nhất hiện nay.
- Phí giao dịch thấp: Uniswap chỉ tính phí cố định 0,30% cho mỗi giao dịch, thấp hơn nhiều so với các sàn giao dịch phi tập trung khác. Họ đã đề cập rằng, trong tương lai, mức phí này có thể giảm xuống còn 0,25%.
- Không yêu cầu KYC: Trên Uniswap, bạn không cần kê khai danh tính, giúp giao dịch nhanh hơn và bảo vệ thông tin cá nhân khỏi rơi vào tay kẻ xấu.
- Tự quản lý tài sản: Bạn có toàn quyền quản lý tài sản của mình, giảm thiểu rủi ro liên quan đến sàn giao dịch phi tập trung.
- Cơ hội tiếp cận token nhanh chóng và dễ dàng: Người dùng có thể nhanh chóng nhận được các token mới và tận hưởng các biến động giá, mang lại nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn.
6. Nhược điểm khi giao dịch tại sàn Uniswap
Bên cạnh những thuận lợi khi tham gia hoạt động trao đổi các token trên sàn. Dưới đây cũng là những khuyết điểm khiến cho nhà đầu tư thận trọng khi giao dịch tại Uniswap.
Smart Contract giả mạo
Smart contract của các dự án giả mạo là một trong những vấn đề mà bất cứ ai tham gia vào sàn giao dịch này đều lo ngại. Bởi không có KYC nên có rất nhiều người đã lợi dụng điều này để lừa đảo các nhà đầu tư non trẻ.
Giao dịch hay bị lỗi
Mặc dù các giao dịch không thành công sẽ được hoàn tiền về tài khoản. Tuy nhiên sẽ mất thời gian và cơ hội, dưới đây là những lý do khiến giao dịch của bạn thất bại:
- Bạn đã trả quá ít phí gas và khiến cho giao dịch mất quá nhiều thời gian.
- Giá nhảy qua mức giá tối đa khi bạn sẵn sàng trả token trước đó.
- Uniswap đôi lúc vẫn không đủ thanh khoản trong pool.
Fee Gas khá cao
Mặc dù đây là sàn phi tập trung, tuy nhiên việc tính phí gas lại phụ thuộc vào những đồng token có giá trị giao dịch hiện tại. Điều này có nghĩa là nếu như bạn đầu tư đồng token đang hot sẽ chịu phí cao hơn.
Hiện tại phí gas của Ethereum đã tăng vọt do mức độ dùng mạng quá lớn. Tình trạng tắc nghẽn mạng ở mức 97%. Điều này làm cho quá trình giao dịch tại đây vô cùng tốn kém. Một giao dịch token có thể mất đến 20$.
Các cuộc tấn công lừa đảo
Đã có khá nhiều trang web giả mạo Uniswap. Do đó, bạn nên cẩn thận tìm hiểu kỹ trước khi thực hiện giao dịch nhé.
Kết luận
Bài viết này đã giới thiệu về sàn phi tập trung Uniswap là gì và những rủi ro khi giao dịch tại đây. Hy vọng bài viết sẽ giúp các nhà đầu tư có thêm kinh nghiệm khi chọn các giao dịch token tại sàn này.
 dựa trên giao thức tạo lập thị trường tự động (AMM) hoạt động trên blockchain Ethereum.){kind=link}