Tezos là một nền tảng mã nguồn mở với token ứng dụng và tiền điện tử XTZ. Nổi bật trên bức tranh crypto sau một đợt phát hành coin lần đầu thành công rực rỡ vào tháng 7/2017, huy động được 232 triệu USD. Tuy nhiên, sự bất đồng giữa các nhà sáng lập đã dẫn đến sự chậm trễ trong việc ra mắt token. Những khó khăn đó giờ đây đã qua và XTZ hiện đang được xem là “điều lớn lao tiếp theo” trong ngành công nghiệp crypto. Nhưng dĩ nhiên, nó không phải là tiền điện tử duy nhất nhận được danh hiệu này. Xem xét tương lai của Tezos, liệu sự hào hứng đó có thực sự chính đáng – và liệu đây có phải là một khoản đầu tư tốt?
Giá của Tezos trong tương lai được dự đoán sẽ tăng trong dài hạn dựa trên phân tích nhiều yếu tố lớn. Nhiều người tin rằng tính phi tập trung của mạng lưới và sự hợp tác gia tăng với Ubisoft, Red Bull Racing Honda và Kolibri sẽ mang lại giá trị cao hơn cho XTZ.
1. Tezos (XTZ) Là Gì?
Tezos là một nền tảng hợp đồng thông minh và ứng dụng phi tập trung (DApp). Cung cấp dịch vụ lưu trữ web cho phép giao dịch ngang hàng. Token ứng dụng của nó, XTZ, còn được gọi là Tez hoặc Tezzie. Token này được thưởng cho cổ đông XTZ khi họ tham gia vào cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS).
Tuy nhiên, có một số khác biệt cơ bản giữa Tezos và các loại tiền điện tử blockchain khác. Ví dụ, trên nền tảng Tezos, có những cá nhân được gọi là “thợ nướng.” Về bản chất, họ thực hiện các chức năng giống như các thợ đào trên các mạng lưới khác. Bao gồm bảo mật và quản lý mạng lưới, xác minh giao dịch và phân phối phần thưởng khối. Nhưng thay vì sử dụng phần cứng đào đắt đỏ, những hoạt động này được thực hiện ảo thông qua đồng thuận PoS.
2. Điểm nổi bật của Tezos
Tự sửa đổi và Quản trị On-chain
Ví dụ: A muốn giảm số lượng XTZ cần khóa từ 10,000 XTZ xuống 8,000 XTZ để bắt đầu Staking và nhận phần thưởng từ việc xác nhận khối.
Dự án ABC cần thực hiện Hardfork để cải tiến này. Nếu toàn bộ cộng đồng đồng ý, họ chỉ cần cập nhật bản vá mới để cả cộng đồng chuyển sang nhánh mới.
Nếu có sự không thống nhất, một nhóm không đồng ý việc giảm số token cần khóa từ 10,000 xuống 8,000 sẽ không cập nhật bản vá và tiếp tục chạy trên nhánh cũ, dẫn đến việc cộng đồng của dự án ABC bị chia tách.
Một ví dụ tương tự là Hardfork của Ethereum và Ethereum Classic.
Trong dự án Tezos, A tạo đề xuất Athena với một số sửa đổi ở cấp độ giao thức và yêu cầu một số XTZ cho công sức lập trình cho Tezos. Số XTZ này nhằm khuyến khích các nhà phát triển đóng góp cho hệ sinh thái.
Ở giai đoạn này, các chủ sở hữu XTZ có thể dùng XTZ của mình để bỏ phiếu. Nếu đề xuất Athena nhận được đa số phiếu ủng hộ, nó sẽ chuyển sang giai đoạn thử nghiệm.
Một chuỗi thử nghiệm sẽ chạy đề xuất này và cộng đồng có thể góp ý cải thiện nó. Nếu Athena được hoàn thiện, nó sẽ được cập nhật thành mạng chính mà không cần thực hiện Hardfork.
Thuật toán Liquid Proof of Stake (LPoS)
Cơ bản LPoS là một biến thể của DPoS nhưng khác một điểm quan trọng là. Có thể ủy quyền Vote của mình cho người mà mình tin tưởng.
Vì vậy, để trở thành người có quyền lực trong mạng lưới, không nhất thiết phải bỏ vài chục triệu đô la mua XTZ mà chỉ cần giành được sự tin tưởng của cộng đồng Tezos.
3. Nguyên lý hoạt động của Tezos (XTZ)
Tezos hoạt động tương tự như các blockchain khác. Nhưng có một sự đổi mới quan trọng trong cách các bổ sung mới được thêm vào blockchain. Dưới đây là cách nó hoạt động:
Khi nhà phát triển đề xuất nâng cấp giao thức. Họ có thể kèm theo hóa đơn để nhận thanh toán vào địa chỉ của họ nếu đề xuất nâng cấp được chấp thuận. Cách tiếp cận này tạo ra động lực mạnh mẽ cho sự tham gia vào phát triển cốt lõi của Tezos. Đồng thời phân cấp việc duy trì mạng lưới.
Các nhà phát triển sẽ nhận được token nếu yêu cầu nâng cấp của họ được chấp thuận. Những token này có giá trị ngay lập tức. nghĩa là các nhà phát triển không cần phải tìm kiếm tài trợ, tiền lương hoặc làm việc độc lập.
Tezos cũng sử dụng các bằng chứng chính thức để xác minh rằng các thuộc tính quan trọng được duy trì theo thời gian. Phương pháp này cho phép Tezos nhanh chóng bổ sung các cải tiến kỹ thuật mới trong khi duy trì một dạng chủ nghĩa hợp hiến.
Các bên liên quan có thể hợp tác với các dự án trên chuỗi. Ngoài ra, blockchain Tezos cho phép tạo ra các phần thưởng (bounty). Ví dụ khi các tính năng cụ thể cần được triển khai hoặc các lỗi cụ thể cần phải được loại bỏ.
4. Sự khác biệt của Tezos đối với các Blockchain khác
Sự khác biệt và tính năng của Tezos
Tezos tự quảng bá như một giải pháp thay thế cho các blockchain khác như Ethereum, Bitcoin và ZCash. Vậy điều gì làm cho Tezos khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh?
Các blockchain khác có thể được mô tả bằng một bộ ba yếu tố (S, áp dụng và điểm số):
- S: Một loại trạng thái nội bộ có thể thay đổi. Ví dụ, trong Bitcoin, đây sẽ là tập hợp các kết quả đầu ra chưa được tiêu.
- Áp dụng: Một chuyển đổi sử dụng trạng thái S và một giao dịch T để tạo ra một trạng thái mới S.
- Điểm: Chức năng tính điểm xác định nhánh blockchain hợp lệ. Trong Bitcoin, đây là tổng sức mạnh băm trên chuỗi.
Điều làm Tezos khác biệt là nó cho phép áp dụng và tính điểm một phần trạng thái có thể thay đổi. Điều này có nghĩa là các quy tắc của sổ cái là tự quản lý. Các quy tắc này không chỉ kiểm soát tính hợp lệ của các giao dịch mà còn kiểm soát sự tiến hóa của chính quy tắc đó.
Tezos có nhiều tính năng tương tự như các blockchain khác. Nó là một hệ thống dựa trên mã hóa, được bảo mật cao, phi tập trung và không thể bị hack.
Một số tính năng làm cho Tezos độc đáo hơn so với các blockchain khác bao gồm:
- Phân quyền và tự động nâng cấp: Tezos phân quyền quy trình nâng cấp. Điều này không thấy ở bất kỳ blockchain nào khác.
- Nâng cấp mà không cần hard fork: Nâng cấp được quyết định bởi sự đồng thuận của các bên liên quan. Theo các quy định quản trị rõ ràng. Các quy tắc này được thực thi lập trình để tránh sự trì trệ và bế tắc chính trị. Mà không cần giao phó hoặc trao quyền cho một nhóm phát triển cốt lõi. Hoặc một nhóm có sự ảnh hưởng không cân xứng trong quá trình này.
