Thuật ngữ Blockchain đang được quan tâm trong nhiều năm gần đây, đặc biệt trong thời đại thị trường Crypto ngày càng phổ biến. Những nhà đầu tư mới tham gia thị trường cần phải nắm rõ các thuật ngữ, thông tin để đưa ra quyết định đúng đắn. Vậy blockchain là gì? Công nghệ Blockchain hoạt động như thế nào? Cùng Kênh tiền số tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Blockchain là gì?
Blockchain là hệ thống cơ sở dữ liệu phân tán có khả năng ghi lại và lưu trữ dữ liệu của tài sản kỹ thuật số (ví dụ như tiền điện tử) trên các khối (block), bao gồm lịch sử giao dịch, biến động số dư… Các khối này sẽ liên kết với nhau thông qua mật mã hàm băm (hash) và được sắp xếp theo trình tự thời gian để tạo thành một chuỗi (chain).
Công nghệ Blockchain còn được gọi là công nghệ sổ cái phân tán phi tập trung (Distributed Ledger Technology – DLT) vì nó không bị kiểm soát bởi cơ quan, bên trung gian nào. Các thông tin lưu trữ trên blockchain cũng không thể bị thay đổi, viết đè hoặc xoá dưới bất kỳ hình thức nào.
Blockchain ra đời khi nào?
Ý tưởng về công nghệ blockchain đã được giới thiệu vào đầu những năm 1990 bởi hai nhà nghiên cứu khoa học Stuart Haber and W Scott Stornetta.
Tuy nhiên, cuối năm 2008, sau khi Satoshi Nakamoto ra mắt tài liệu white paper giới thiệu về hệ thống tiền điện tử (electronic cash) ngang hàng P2P mới có tên là Bitcoin, thì mô hình hoạt động của công nghệ blockchain mới được thiết lập và mô tả một cách rõ ràng hơn.
Ngày 03/01/2009, blockchain Bitcoin ra đời khi khối đầu tiên được khai thác (đào) bởi Satoshi Nakamoto, với phần thưởng khối là 50 Bitcoin. Giao dịch bitcoin đầu tiên trên thế giới được thực hiện vào ngày 12/01/2009, khi Satoshi gửi 10 Bitcoin cho Hal Finney (nhà phát triển phần mềm tại Hoa Kỳ).
Satoshi Nakamoto ra mắt white paper giới thiệu hệ thống tiền điện tử ngang hàng Bitcoin. Nguồn: metzdowd.com
Theo đó, công nghệ blockchain ra đời nhằm giải quyết các hạn chế trong giao dịch thời xưa, đồng thời loại bỏ vấn đề chi tiêu hai lần (double spending) và các bên trung gian thứ ba như hệ thống ngân hàng, dịch vụ thanh toán…
Link tham khảo : Những kiến thức cần thiết người mới đầu tư Cryptop
Cấu trúc và cơ chế hoạt động của blockchain
Cấu trúc của blockchain
Blockchain bao gồm các “block” để tạo thành một “chain”. Cụ thể:
Các khối này mở rộng theo thời gian về mặt số lượng và liên kết với nhau tạo thành một chuỗi (chain).
Mỗi block sẽ chứa các thành phần bao gồm:
Block Header (Tiêu đề khối): Là một mã hàm băm (hash*) chứa các thông tin để xác định khối cụ thể trong blockchain, bao gồm hash của khối trước đó, thời gian khởi tạo khối (timestamp), nonce và merkle root.
Previous Hash: Mã hàm băm (hay block header) của khối trước đó.
Timestamp: Thời gian khởi tạo khối.
Nonce: Mỗi khối (block) trong một blockchain sẽ có một số nonce riêng biệt. Số nonce này được tính toán trong quá trình khai thác (đào) khối và giúp tạo ra giá trị hash duy nhất cho khối.
Merkle Root: Giá trị hash cuối cùng của quá trình ghép cặp và hashing các giao dịch trong Merkle Tree.
*Hash (hàm băm) là một chuỗi ký tự được mã hoá bằng công nghệ hàm băm mật mã học (cryptographic hash function) từ các thông tin đầu vào đã được xác định sẵn.
Công nghệ Blockchain hoạt động như thế nào?
Quy trình hoạt động khi xử lý giao dịch trên blockchain sẽ diễn ra như sau:
Bước 1: Người dùng yêu cầu thực hiện giao dịch. Lúc này, thông tin giao dịch sẽ được ghi lại trên hệ thống, tạo thành bản ghi và gửi đến cho các node để chờ xác thực.
Bước 2: Các máy tính trong hệ thống (được gọi là node) sẽ xác thực các bản ghi chứa thông tin giao dịch theo thuật toán đồng thuận trên blockchain.
Ví dụ: Giả sử người dùng cần thực hiện giao dịch 3 bitcoin:
Các node sẽ xác thực xem có 3 Bitcoin trong ví của người đó hay không, nếu có thì giao dịch sẽ được thực hiện.
Nếu trong ví của người đó chỉ có 1 Bitcoin, node xác định rằng ví người dùng không đủ bitcoin để thực hiện giao dịch, giao dịch sẽ không được thực hiện.
Bước 3: Các bản ghi đã được xác thực của người dùng sẽ được lưu trữ trên một khối (block).
Bước 4: Khối (block) vừa mới được tạo sẽ được thêm vào chuỗi (chain) bằng cách kết nối Previous Hash của khối cần thêm vào với mã hash của khối trước đó và tạo thành một chuỗi khối .
Khối đầu tiên không có khối nào trước đó nên sẽ có mã Hash là chuỗi số 0, được gọi là khối nguyên thuỷ hay Genesis Block.
Ứng dụng của công nghệ blockchain
Một số ứng dụng tiêu biểu của công nghệ blockchain như:
Tiền điện tử (cryptocurrency): Là ứng dụng đầu tiên và phổ biến nhất của công nghệ blockchain. Các giao dịch tiền điện tử được thực hiện trên blockchain để đảm bảo tính minh bạch, bảo mật và nhanh chóng.
Hợp đồng thông minh: Được tạo ra dựa trên công nghệ blockchain để đảm bảo tự động thực thi các điều khoản, quy tắc đã ghi trong hợp đồng thông minh khi các điều kiện trước đó được thỏa mãn. Không ai có thể ngăn cản hoặc hủy bỏ các hợp đồng thông minh.
Hệ thống quản lý chuỗi cung ứng: Blockchain giúp tăng cường tính minh bạch và dễ dàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Danh tính kỹ thuật số (Digital Identity): Công nghệ blockchain giúp tạo ra hệ thống chứng thực an toàn và không thể bị giả mạo, đồng thời đảm bảo bảo mật thông tin cá nhân của người dùng.
Bất động sản: Blockchain giúp đơn giản hóa quy trình mua bán bất động sản, giảm phí giao dịch và thời gian.
Quyền tác giả: Sử dụng blockchain để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, đảm bảo các thông tin được ghi trên blockchain không thể bị thay đổi.
Giao dịch ngân hàng và tài chính: Blockchain giúp giảm phí, thời gian và tăng tính hiệu quả trong giao dịch tài chính.
