1.Tezos là gì?
Tezos là Blockchain nền tảng với các tính năng chính tương tự như Ethereum. Tuy nhiên, Tezos còn có các tính năng nổi bật khác như: Onchain Governance, Self-Amendment (tự sửa đổi). Mục tiêu của dự án là trở thành nền tảng hợp đồng thông minh duy nhất mà người dùng cần đến sau này.
2. Điều Gì Khiến Tezos Độc Đáo?
Quản lý trên chuỗi của Tezos cho phép người dùng đưa ra quyết định và tạo điều kiện cho các thay đổi bên trong hệ sinh thái. Tezos là phi tập trung và cung cấp tính minh bạch và dân chủ cho các bên liên quan để họ có thể bày tỏ quan điểm về những thay đổi trên giao thức.
Điều này có nghĩa là các thay đổi có thể được thực hiện trên mạng lưới mà không cần rẽ nhánh. Một vấn đề của rẽ nhánh là nó có thể dẫn đến sự chia rẽ và bất đồng giữa cộng đồng crypto và thợ đào. Tezos giải quyết vấn đề này bằng cách để cho người tham gia mạng lưới – các thợ nướng – tự quyết định các thay đổi trên mạng lưới.
Khác với Bitcoin, XTZ thưởng cho thợ nướng (người kiểm định) tạo ra khối mới trên Tezos blockchain. Vì thợ nướng chạy một nút mạng đầy đủ để duy trì mạng lưới, XTZ không thể được đào. Một cách khác để kiếm XTZ là stake XTZ để nhận thưởng. Ví dụ, người sở hữu token có thể ủy thác XTZ của mình cho một thợ nướng để nhận thưởng staking.
XTZ hướng tới sự khác biệt so với Bitcoin hay Ethereum bằng cách ngăn ngừa hard fork, như Bitcoin Classic hay Ethereum Classic, điều này có thể ảnh hưởng xấu đến tương lai phát triển của blockchain.
3. Cách Tezos (XTZ) được quản trị
Các nâng cấp của Tezos được thực hiện thông qua mô hình quản trị trên chuỗi. Các thay đổi đối với blockchain được các đại biểu đệ trình thông qua cập nhật code, sau đó các bên liên quan có thể bỏ phiếu xem họ chấp thuận hay từ chối các thay đổi.
Nhờ mô hình quản trị trên chuỗi này, các nâng cấp đáng kể có thể xảy ra bất cứ lúc nào nếu các đại biểu chấp thuận. Điều này có thể liên quan đến các thay đổi hệ thống như sửa đổi phí hoặc quy trình nướng, hoặc thậm chí những thay đổi cơ bản như thuật toán đồng thuận. Kết quả là Tezos có một cộng đồng phát triển mạnh mẽ, thường xuyên thảo luận về các thay đổi và quy tắc mới, làm cho hệ thống ngày càng hoàn thiện.
Ví dụ, vào tháng 4 năm 2022, Tezos đã triển khai bản cập nhật Ithaca 2, thay thế thuật toán đồng thuận bằng “Tenderbake”, một thuật toán được mô phỏng theo Tendermint từ giao thức Cosmos. Vào tháng 11 năm 2020, Tezos đã thông qua bản cập nhật Delphi, giúp giảm khoảng 75% phí gas. Những nâng cấp này rất quan trọng đối với sự phát triển của DeFi trên blockchain Tezos và cho thấy quản trị trên chuỗi có thể nhanh nhạy và thích ứng với các hướng mới trong ngành công nghiệp blockchain.
4. Các trường hợp sử dụng Tezos (XTZ)
Giống như các mạng lưới blockchain khác, Tezos cung cấp cách xác minh giao dịch tài chính nhanh chóng và không cần sự tin tưởng giữa các bên.
Vào tháng 9 năm 2019, Lực lượng Hiến Binh chống tội phạm công nghệ (C3N) đã trở thành một trong những cơ quan chính phủ đầu tiên sử dụng Tezos để xác minh các chi phí tư pháp của họ.
Tezos cũng được sử dụng để chuyển quyền sở hữu các tài sản kém thanh khoản như bất động sản, tác phẩm nghệ thuật và đồ trang sức. Ví dụ, công ty MountX đang tận dụng lợi thế của Tezos để token hóa bất động sản của họ ở Mexico.
Hệ sinh thái Tezos NFT đã trở nên đặc biệt phổ biến, thu hút các thương hiệu lớn như Manchester United, Ubisoft, Redbull Racing, McLaren, v.v.